Phần mềm quản lý sản xuất là hệ thống theo dõi, điều hành và tối ưu quy trình sản xuất trong nhà máy theo thời gian thực. Nghiên cứu từ LNS Research chỉ ra rằng phần mềm quản lý quy trình có thể rút ngắn thời gian sản xuất lên đến 25% nhờ tối ưu hóa quy trình.
Bài viết sau sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về MES, điểm khác biệt giữa MES và ERP, top phần mềm MES, cùng với lợi ích và tính năng. Các tiêu chí đánh giá sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn giải pháp phù hợp theo từng mô hình sản xuất – từ đó tạo dựng nền tảng quản trị hiệu quả và phát triển bền vững.
1. Phần mềm quản lý sản xuất MES là gì?
MES – Manufacturing Execution System là một hệ thống quản lý điều hành sản xuất giúp theo dõi và kiểm soát các hoạt động tại xưởng sản xuất theo thời gian thực. MES giữ vai trò trung gian quan trọng giữa hệ thống hoạch định tài nguyên doanh nghiệp (ERP) và hệ thống điều khiển cấp thiết bị như SCADA hoặc PLC.
Mục tiêu chính của MES là đảm bảo quy trình sản xuất diễn ra đúng kế hoạch, đồng bộ giữa các khâu và đạt hiệu quả cao nhất về năng suất và chất lượng.
Phân biệt MES và ERP
Cả MES và ERP đều là những thành phần quan trọng trong hệ thống quản trị doanh nghiệp, nhưng mỗi hệ thống đảm nhận vai trò riêng biệt:
- MES (Manufacturing Execution System): Tập trung điều hành các hoạt động sản xuất tại nhà máy, hỗ trợ giám sát tình trạng thiết bị, tiến độ công việc và chất lượng sản phẩm theo thời gian thực. MES giúp thu thập dữ liệu trực tiếp từ xưởng để tối ưu hiệu quả vận hành.
- ERP (Enterprise Resource Planning): Quản lý tổng thể toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. Quản lý từ tài chính, nhân sự, chuỗi cung ứng, đến bán hàng và mua hàng. ERP đóng vai trò kết nối dữ liệu giữa các phòng ban, hỗ trợ ra quyết định kịp thời và chính xác.
Tóm lại, MES phục vụ điều hành sản xuất. Trong khi ERP bao quát toàn bộ hệ thống quản trị doanh nghiệp. Khi được tích hợp, hai hệ thống này giúp tạo thành một luồng quản lý thông suốt. Giải pháp giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu suất và khả năng thích ứng với thay đổi.
Xem thêm:
Tiếp theo, dưới đây là tổng quan về 7 phần mềm quản lý sản xuất hiệu quả, giúp tối ưu quy trình cho doanh nghiệp.
2. Top 7 phần mềm quản lý sản xuất được tin dùng hiện nay
7 phần mềm quản lý sản xuất phổ biến gồm: SAP MES, Oracle MES, AVEVA MES, Siemens Opcenter MES, MES-X, VNSolution và Faceworks. Đây là những giải pháp hỗ trợ điều hành sản xuất, lập kế hoạch, chi tiết như sau:
- SAP MES: Giải pháp thuộc hệ sinh thái SAP, mạnh về kiểm soát sản xuất theo thời gian thực, tích hợp ERP và IoT. Phù hợp doanh nghiệp lớn, quy trình phức tạp, đã dùng SAP ERP.
- Oracle MES: Nền tảng cloud, hỗ trợ điều hành sản xuất, quản lý BOM, tối ưu mô hình đa nhà máy. Phù hợp doanh nghiệp vừa và lớn ưu tiên giải pháp cloud.
- AVEVA MES: Nổi bật với khả năng giám sát năng lượng, kết nối SCADA/PLC, phân tích dữ liệu hiệu quả. Phù hợp nhà máy tự động hóa cao, chưa cần tích hợp ERP.
- Siemens Opcenter MES: Chuyên cho công nghiệp nặng, mạnh về lập kế hoạch và báo cáo theo thiết bị. Phù hợp nhà máy lớn, quy trình phức tạp và đội ngũ kỹ thuật cao.
- MES-X: Giải pháp trong nước, linh hoạt, dễ tùy biến, hỗ trợ tiếng Việt, tích hợp AI/IoT. Phù hợp doanh nghiệp nhỏ đến vừa tại Việt Nam nhờ chi phí hợp lý và dễ triển khai.
- VNSolution là phần mềm quản lý toàn diện, hỗ trợ lập kế hoạch, quản lý nguyên liệu, tiến độ và kho hàng. Hệ thống hoạt động online 24/7 và tự động hóa quy trình. Giải pháp giúp giảm lãng phí và nâng cao hiệu quả. VNSolution phù hợp với doanh nghiệp vừa và lớn.
- Faceworks là phần mềm linh hoạt và dễ tùy biến. Phần mềm quản lý tồn kho, đơn hàng và tiến độ sản xuất. Giải pháp tăng kết nối giữa các phòng ban và phù hợp nhiều ngành sản xuất. Người dùng cần cấu hình kỹ trước khi sử dụng.
Bên cạnh đó, Doanh nghiệp có thể tùy biến phần mềm MES theo đặc thù ngành nghề và quy mô. Với sự đồng hành từ Aegona giúp doanh nghiệp thiết kế phần mềm quản lý sản xuất theo yêu cầu.
3. Những lợi ích nổi bật khi ứng dụng phần mềm quản lý sản xuất MES
Phần mềm quản lý sản xuất MES tối ưu vận hành, nâng cao chất lượng. Dưới đây là 9 lợi ích tiêu biểu:
- Tự động hóa và tối ưu quy trình
MES hỗ trợ lập kế hoạch, tạo lệnh sản xuất và phân bổ nguồn lực phù hợp. Nhờ đó, doanh nghiệp giảm thao tác thủ công và tăng hiệu suất vận hành.
- Theo dõi tồn kho theo thời gian thực
Hệ thống kiểm soát luồng vật tư, cảnh báo thiếu hoặc dư tồn kho để tối ưu chi phí và duy trì sản xuất liên tục.
- Cải thiện chất lượng sản phẩm
MES tích hợp kiểm tra chất lượng trong từng công đoạn, ghi nhận lỗi và truy xuất nguồn gốc nhanh chóng.
- Tính toán chi phí chính xác
Dữ liệu sản xuất được hệ thống ghi nhận tự động, giúp xác định giá thành chính xác theo từng đơn hàng.
- Ra quyết định nhanh và đúng
Phần mềm cung cấp báo cáo trực quan, hỗ trợ nhà quản lý theo dõi tiến độ, năng suất và chất lượng theo thời gian thực.
- Chuẩn hóa quy trình, giảm phụ thuộc con người
Việc thay thế quản lý thủ công giúp quy trình ổn định, dễ kiểm soát và giảm rủi ro khi thay đổi nhân sự.
- Thúc đẩy chuyển đổi số
MES là nền tảng quan trọng trong chiến lược số hóa, giúp nâng cao khả năng thích ứng và tiết kiệm chi phí vận hành.
- Tùy chỉnh theo đặc thù ngành
Hệ thống có thể linh hoạt điều chỉnh phù hợp với từng ngành mà không làm gián đoạn hoạt động.
- Mở rộng dễ dàng khi tăng quy mô
MES hỗ trợ mở rộng nhà máy hoặc dây chuyền mới mà không cần thay đổi hệ thống cốt lõi.
4. 10 tính năng chính của phần mềm quản lý sản xuất
Một phần mềm MES hiệu quả cần tích hợp đầy đủ các tính năng quan trọng. Dưới đây là 9 chức năng nổi bật mà doanh nghiệp sản xuất không thể thiếu:
- Lập kế hoạch sản xuất: Cho phép lên kế hoạch theo đơn hàng, định mức nguyên vật liệu. Hệ thống tự động phân bổ nhân lực và thiết bị theo năng lực sẵn có.
- Quản lý định mức nguyên vật liệu (BOM)
Xây dựng và kiểm soát danh sách vật tư theo từng sản phẩm. Giúp đảm bảo đúng kỹ thuật và tối ưu chi phí sản xuất.
- Theo dõi tiến độ sản xuất
Cập nhật trạng thái sản xuất theo thời gian thực. Cảnh báo sự cố và hỗ trợ điều chỉnh kế hoạch linh hoạt.
- Quản lý chất lượng toàn diện
Kiểm tra chất lượng ở mọi công đoạn và lưu trữ dữ liệu truy xuất. Hỗ trợ phân tích lỗi và kiểm soát chất lượng ổn định.
- Theo dõi tồn kho nguyên vật liệu và thành phẩm
Ghi nhận xuất – nhập – tồn kho liên tục. Cảnh báo khi tồn kho chạm ngưỡng thấp hoặc vượt mức.
- Quản lý bảo trì thiết bị
Lên lịch bảo trì định kỳ và theo dõi lịch sử sửa chữa. Giúp giảm rủi ro ngưng máy và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
- Liên kết đơn hàng với sản xuất
Đảm bảo sản xuất đúng số lượng, đúng thời gian theo yêu cầu đơn hàng.
- Quản lý nhân sự sản xuất
Theo dõi ca làm, hiệu suất và hỗ trợ tính lương thưởng minh bạch.
- Phân tích và báo cáo trực quan
Cung cấp dữ liệu tổng hợp về năng suất, lỗi, tồn kho, chi phí… Hỗ trợ lãnh đạo ra quyết định chính xác, kịp thời.
>>> Xem thêm: Phần mềm quản lý kho WWS và lưu ý triển khai
5. Tiêu chí thiết kế phần mềm quản lý sản xuất phù hợp với doanh nghiệp
Phần mềm MES là công cụ cốt lõi trong chuyển đổi số nhà máy. Để lựa chọn đúng giải pháp, doanh nghiệp cần xem xét 6 tiêu chí dưới đây:
- Tương thích quy trình sản xuất: Phù hợp mô hình sản xuất hiện tại để tránh chi phí điều chỉnh và đảm bảo vận hành ổn định.
- Kết nối hệ thống khác: MES nên dễ tích hợp với ERP, phần mềm kế toán hay quản lý kho để đồng bộ dữ liệu.
- Giao diện dễ sử dụng: Thiết kế đơn giản, rõ ràng, phù hợp từng vai trò giúp tăng hiệu quả và giảm thời gian đào tạo.
- Truy vết và đảm bảo chất lượng: Lưu lịch sử sản xuất chi tiết theo lô để dễ truy xuất lỗi và kiểm soát chất lượng.
- Dữ liệu thời gian thực: Hiển thị ngay các chỉ số sản xuất, tồn kho, chi phí giúp lãnh đạo theo dõi và ra quyết định kịp thời.
- Chi phí phù hợp, triển khai linh hoạt: Hỗ trợ triển khai theo phần hoặc SaaS, dễ kiểm soát ngân sách và mở rộng khi cần.
6. Một số câu hỏi thường gặp
6.1 Công cụ quản lý sản xuất cần có bao gồm những gì?
Có 4 công cụ quản lý sản xuất tiêu biểu bao gồm:
- Phần mềm ERP: Quản lý tổng thể nguồn lực, tích hợp sản xuất, tài chính, kho và nhân sự trên một nền tảng.
- Phần mềm MES: Giám sát sản xuất thời gian thực, kiểm soát tiến độ, chất lượng và hiệu suất nhà xưởng.
- Phần mềm QMS: Quản lý chất lượng sản phẩm trong toàn bộ chuỗi sản xuất, đảm bảo tiêu chuẩn đầu ra.
- Phần mềm MMS: Lập lịch, theo dõi và tối ưu bảo trì thiết bị, giảm ngừng máy và rủi ro vận hành.
6.2 Chi phí triển khai phần mềm quản lý sản xuất MES là bao nhiêu?
Chi phí thiết kế phần mềm MES dao động từ 10 triệu đến hơn 200 triệu đồng, tùy theo tính năng và mức độ tùy chỉnh. Bản tiêu chuẩn thường có giá 10–50 triệu, phù hợp doanh nghiệp vừa. Phiên bản cao cấp có thể từ 50–200+ triệu, dành cho doanh nghiệp lớn.
Kết luận
Với phần mềm tùy chỉnh theo ngành nghề, chi phí có thể cao hơn nữa. Sự khác biệt giá do độ phức tạp và yêu cầu riêng của từng dự án. Mức giá chỉ mang tính tham khảo, phụ thuộc vào nhu cầu thực tế và tính năng đi kèm.
Phần mềm quản lý sản xuất là giải pháp quan trọng trong chuyển đổi số của doanh nghiệp sản xuất. Phần mềm giúp chuẩn hóa quy trình, kiểm soát chi phí và nâng cao năng suất toàn diện. Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, doanh nghiệp cần đầu tư hệ thống quản lý phù hợp. Đây là bước đi chiến lược để phát triển bền vững và mở rộng quy mô lâu dài.
Aegona cung cấp dịch vụ phát triển phần mềm MES theo yêu cầu cho từng doanh nghiệp. Giải pháp đảm bảo phù hợp quy trình sản xuất và mục tiêu vận hành cụ thể. Liên hệ Aegona để được tư vấn và triển khai hệ thống quản lý sản xuất tối ưu. Phần mềm giúp nâng cao năng suất, kiểm soát chi phí và mở rộng quy mô bền vững.
𝐀𝐄𝐆𝐎𝐍𝐀 𝐋𝐓𝐃 — 𝐈𝐓 𝐒𝐄𝐑𝐕𝐈𝐂𝐄 & 𝐒𝐎𝐅𝐓𝐖𝐀𝐑𝐄 𝐃𝐄𝐕𝐄𝐋𝐎𝐏𝐌𝐄𝐍𝐓
Email: contact@aegona.com
Hotline: Office: 028 7109 2939 | Hotline: 0914 518 869 | 0869 731 689
Website: www.aegona.vn
🈁, PictureZalo OA: https://bit.ly/41UeXrx
Address: Orbital Building (QTSC Building 9), Quang Trung Software City, Ho Chi Minh City, Vietnam.
